اسید فرمیک (formic acid)
اسید فرمیک مایعی است بی رنگ با بویی تند و فرمول مولکولی CH₂O₂ که با نامهای جوهر مورچه و متانوئیک اسید نیز شناخته می شود. این ماده ساده ترین عضو گروه کربوکسیلیک اسیدها می باشد که اولین بار در قرن پانزدهم از تقطیر توده ای از مورچه های مرده به دست آمد سپس در سال 1855 یک شیمیدان فرانسوی آن را با استفاده از منوکسید کربن سنتز کرد.
این روش همان روشی است که امروزه نیز مورد استفاده قرار میگیرد و ریشه لغوی آن از نام لاتین مورچه ( (Formicaگرفته شده است.علاوه بر مورچه این ماده در نیش زنبور و ترکیب عمده ماده گزش زا در برگ گزنه نیز یافت میشود.
از خواص این ماده میتوان گفت به خوبی با آب و بیشتر حلال های آلی قطبی مخلوط میشود و تا حدود ی در هیدروکربن ها حل می شود.در فاز گازی پیوند هیدروژنی میان مولکولهای اسید فرمیک باعث انحراف از قانون گازها می شود و در حالت مایع و جامد شامل شبکه ای نامحدود از مولکول هایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل هستند.
این عضو ساده از گروه کربوکسیلیک اسیدها تنها عضوی است که توانایی شرکت در واکنشهای افزایشی به همراه آلکانها را دارد,که این واکنش منجر به تولید استرهای فرمات می شود.
اسید فرمیک در حضور دو ماده اسید سولفوریک وهیدروفلوئوریک اسید در واکنش کخ شرکت کرده و کربوکسیلیک اسیدهای بزرگتر ایجاد می کند.
کاربردهای اسید فرمیک در صنعت:
1.در صنعت نساجی به منظور پایدار نمودن رنگ روی الیاف ,رنگ آمیزی الیاف طبیعی, مصنوعی,پشم و نایلون و خنثی نمودن محلول قلیایی در هنگام شستشوی پارچه مورد استفاده قرار میگیرد.
2.در دامداری ها به منظور نگه دارنده و آنتی باکتریال در غذای زمستانی دام ها و تسهیل در هضم علوفه مورد استفاده قرار میگیرد.
3.در صنعت دباغی به منظور گندزدایی و خنثی کردن آهک هنگام موزدایی پوست خام مصرف می شود.
4.پاشیدن مقداری از این اسید روی علف تازه خشک شده منجر به جلوگیری از فساد آن شده و مواد مغذی آن را تا حدی حفظ می کند.
این اسید از قدرت اسیدی بالایی برخوردار است و هنگام کار کردن با این ماده حتما" باید از دستکش و ماسک استفاده شود.
اسید فرمیک ، اسید اگزالیک ، گلوکونات سدیم