پروانه فری یا کرم خراط (Leopard moth)
Zeuzera pyrina
(Lep: Cossidae)
این حشره به گونه های بسیاری از درختان مثمر و غیرمثمر حمله می کند. از درختان مثمر سیب میزبان اصلی آن در ایران است ولی خسارت آن روی گلابی، به و گردو نیز دیده شده است. از گیاهان غیرمثمر می توان به افرا، بیدمشک، بید، نارون، بوط و زبان گنجشک اشاره نمود. در دنیا ۱۵۰ میزبان برای آفت ذکر شده است. درخت سیب به این آفت خیلی حساس و زود از پا درمی آید در حالیکه گردو تا حدودی مقاوم است.
دستورالعمل مبارزه با کرم خراط
الف : پیشگیری
آبیاری مناسب
کمبود آب و ایجاد تنش های آبی حتی برای یک دوره آبیاری در ماههای گرم سال ، مهمترین عامل در جلب این آفت می باشد. بنابر این دادن آب به خاک در دوره های مشخص و لازم اولین شرط در پیشگیری و کنترل است .
تقویت درختان
حشرات چوبخوار قادرند درختان ضعیف را از فواصل دور تشخیص داده و به ضعف آنها پی ببرند بنابراین درختان ضعیف را می بایست طبق توصیه های کارشناسان آب و خاک منطقه با کودهای دامی و شیمیائی تقویت کرد.
کنترل و درمان
پوشاندن مدخل دالانهای فعال لاروی
این دالانها با ترشح شیرابه و همچنین تجمع و ریزش فضولات نارنجی رنگ لاروی از مدخل آنها مشخص می باشد.
برای پوشاندن این دالانها می توان از چسب مخصوص زئوزران که دارای چسبندگی فوق العاده و دائمی بوده استفاده نمود ، سایر روشهای پیشنهادی قبلی مانند مفتول فلزی،سرنگ و پنبه مسموم و یا استفاده از گل و مل برای مسدود کردن مدخل موقتی بوده و مدخل ورودی (خروجی) باز مانده ویا پس از مدتی باز میشوند که در سالهای بعد مجدادا توسط این آفت و یا آفات مشابه مورد استفاده قرار میگیرد وموجب طغیان آفت میشود.
استفاده از تله فرمونی
ازاین تله به صورت زیر می توان استفاده کرد :
استفاده از روش شکار انبوه : در این روش به ازای هر هکتار ۱۰ عدد تله دلتا محتوی فرمون پروانه زنبور مانند کار گذاشته می شود . بهتر است نله ها سبز رنگ باشند ودر درختان با ارتفاع بالای ۶ متر در زیر محدوده کانوپی درخت گذاشته شود .
سمپاشی
تجربه نشان داده است که به دلیل طولانی بودن دوره خروج ، تخمریزی و نفوذ لاروها و همچنین فعالیت این لاروها در داخل بافت میزبان سمپاشی نه تنها فایده ای نداشته بلکه با ازبین بردن دشمنان طبیعی آفت باعث افزایش آفت نیز می شود.
هرس
در درختانی مثل گردو که از ذخایر ملی کشور بوده و ارزش بسیار زیادی برای کشاورزان دارند هرس شاخه های نازک که در ارتفاعات بوده اصولا عملی نیست و هرس و یا صحیحتر بگوییم قطع تنه اصلی و شاخه های فرعی آن اصولی نبوده و نباید اجرا شود چرا که با ایجاد شاخه های نرم و زیاد در سالهای آتی مکان مناسبی را برای نفوذ اولیه آفت ایجاد می نماید. لذا هرس شاخه های اصلی و فرعی اصلا توصیه نمیشود.
با توجه به روش های کنترلی علیه این آفت در حال حاضر استفاده از چسب مخصوص زئوزران با99 درصد کنترل و تله فرومونی با ۱۵ درصد کنترل در کاهش جمعیت این آفت موثر می باشد.
آنتی تارلوًضدکرم خراط و ، پروانه فری وکل افات چوبخوارو ،